Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία

Οι Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία είναι μια μέθοδοι που βοηθούν τους ανθρώπους να συζητούν και να δουλεύουν τα προσωπικά τους προβλήματα. Σκοπός είναι η ανακούφιση, η απόκτηση μεγαλύτερης κατανόησης και η εύρεση κάποιας διεξόδου από τις δυσκολίες που τους ταλαιπωρούν. Είναι μια εμπιστευτική διαδικασία με κύριο χαρακτηριστικό της τη συζήτηση. Η Συμβουλευτική έχει ως στόχο να βοηθήσει το άτομο να αναπτύξει τις εσωτερικές του δυνάμεις και δυνατότητες. Ξεκίνησε ως η ανθρώπινη ανάγκη προσφοράς βοήθειας στα άτομα του περιβάλλοντός μας που τη χρειάζονταν.

Στην Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία δεχόμαστε τόσο μεμονωμένα περιστατικά όσο και ζευγάρια, αλλά και οικογένειες που αντιμετωπίζουν κάποιο σχετικό πρόβλημα και αναζητούν συγκεκριμένες απαντήσεις.

Η ψυχοθεραπεία είναι μια διαδικασία παροχής θεραπευτικής βοήθειας, κατά την οποία χρησιμοποιούμε εξειδικευμένες τεχνικές φροντίδας – κυρίως μέσω συνομιλίας. Οι τεχνικές αυτές προσφέρουν βοήθεια με υψηλή αποτελεσματικότητα, μεγάλης διάρκειας, σε ανθρώπους που αντιμετωπίζουν ένα ευρύ φάσμα δυσκολιών. Μερικά παραδείγματα είναι η συναισθηματική πίεση και ο πόνος, το άγχος, τα προβλήματα σε μια συντροφική σχέση, οι φοβίες, το ενδεχόμενο ή το γεγονός μιας σημαντικής απώλειας, ή μια κλινική συνθήκη (π.χ. διαταραχές προσωπικότητας).

Η ψυχοθεραπεία μπορεί επίσης να βοηθήσει στην εκπλήρωση των αιτημάτων και προσδοκιών του ανθρώπου για προσωπική του ανάπτυξη και βελτίωση. Μια από τις μεγαλύτερες παρανοήσεις γύρω από την ψυχοθεραπεία είναι η αντίληψη ότι το να δει κανείς ψυχοθεραπευτή είναι αδυναμίας. Στην πραγματικότητα το ακριβώς αντίθετο είναι πιο κοντά στην αλήθεια. Το γεγονός ότι κάποιος αναγνωρίζει την ανάγκη του για βοήθεια και αναζητά επαγγελματική βοήθεια είναι σημάδι εσωτερικής του δύναμης. Είναι δείγμα της αποφασιστικότητας του/της να ζήσει μια παραγωγική και γεμάτη νόημα ζωή! Ο απώτερος στόχος της ψυχοθεραπείας είναι η αναδόμηση του ανθρώπου και η αλλαγή της προσωπικότητας και της συμπεριφοράς του. Επιμέρους στόχοι περιλαμβάνουν την επίλυση εσωτερικών συγκρούσεων και προβλημάτων, τη θεραπεία ψυχοπαθολογικών συμπτωμάτων, τη βελτίωση ψυχολογικών δεξιοτήτων, αλλά και γενικότερα την προσωπική ανάπτυξη του ατόμου.

Ψυχανάλυση και Ψυχοδυναμική

Οι Ψυχοδυναμικές θεραπείες, όπως και η κλασική ψυχανάλυση, αποτελούν προσεγγίσεις βοηθητικές για τους ανθρώπους. Οι θεωρίες αυτές προήλθαν από τις ιδέες του Sigmund Freud, των συνεργατών και των μαθητών του. Ίσως μία τέτοια γενεαλογία θα μπορούσε να αποδοθεί σε όλες σχεδόν τις μορφές της «ομιλούσας θεραπείας». Ακόμη και εκείνες που διαφέρουν ριζικά από τον τρόπο δουλειάς του Freud έχουν επιρροές με κάποιον τρόπο από αυτόν.

Οι ψυχοδυναμικές θεραπείες χαρακτηρίστηκαν από:

την εστίαση στο συναίσθημα και τη συναισθηματική έκφραση,
τη διερεύνηση των προσπαθειών του πελάτη να αποφύγει συγκεκριμένα θέματα ή να εμπλακεί σε δραστηριότητες που καθυστερούν τη θεραπευτική διαδικασία (για παράδειγμα, επεξεργασία της αντίστασης),
την αναγνώριση των προτύπων στις συμπεριφορές, τις σκέψεις, τα συναισθήματα, τις εμπειρίες και τις σχέσεις του ασθενή (σχέσεις με αντικείμενα),
την έμφαση σε παρελθούσες εμπειρίες,
την εστίαση σε διαπροσωπικές εμπειρίες,
την έμφαση στη θεραπευτική σχέση (μεταβίβαση και θεραπευτική συμμαχία) και,
τη διερεύνηση των επιθυμιών, των ονείρων και των φαντασιώσεων (ενδοψυχικές δυναμικές).

Ψυχοδυναμική Ψυχοθεραπεία

Στην ψυχοθεραπεία η βάση είναι η σχέση θεραπευτή και θεραπευόμενου, η οποία παίζει τον πιο σημαντικό ρόλο στην αποτελεσματικότητα της ψυχοθεραπείας. Για αυτό ο επαγγελματίας που ασκεί την ψυχοθεραπεία, πέρα από τις ακαδημαϊκές και ψυχοθεραπευτικές γνώσεις, χρειάζεται να διακατέχεται και από άλλα στοιχεία όπως ενσυναίσθηση, σεβασμό, ανθρωπιά, ενεργητική ακρόαση κτλ. Πολύ βασικό στοιχείο για την άσκηση του επαγγέλματος, είναι η πολυετής ψυχοθεραπεία πριν ασκήσει το επάγγελμα. Ο λόγος είναι για να μπορεί να διαχειριστεί τα ζητήματα που φέρνουν οι θεραπευόμενοι του και να αποφεύγει τις συνηχήσεις.

Συγκεκριμένα, ο θεραπευτής καλείται να βοηθήσει τον θεραπευόμενο μέσα από μια σχέση που βασίζεται στη συνεργασία. Ο στόχο είναι η κατανόηση την εσωτερική πραγματικότητα του θεραπευόμενου, καθώς και του τρόπο που αυτός ερμηνεύει τις εμπειρίες του. Έπειτα ο θεραπευτής θα τον βοηθήσει να αλλάξει τις δυσλειτουργικές στάσεις, γνωσίες και συμπεριφορές του. Ο ρόλος ενός καλού ψυχοθεραπευτή δεν είναι όμως να βρει ο ίδιος τη λύση στα προβλήματα του θεραπευόμενου. Με την ενσυναίσθηση (empathy) και την ενθάρρυνση, ο θεραπευόμενος είναι ελεύθερος να πάρει το χώρο και το χρόνο του για να εκφραστεί, να επεξεργαστεί τα όσα έχει και αν επιθυμεί να αλλάξει.

Η ψυχοθεραπεία μπορεί να είναι ατομική, οικογενειακή, ομαδική, ζεύγους. Το είδος της ψυχοθεραπείας που παρέχουμε στους ασθενείς, διαφέρει κατά πολύ από χώρο σε χώρο. Η ατομική ψυχοθεραπεία βρίσκει εφαρμογή σχεδόν σε όλα τα εξωνοσοκομειακά πλαίσια, ενώ είναι επίσης συχνή και σε ενδονοσοκομειακούς χώρους. Στα εξωνοσοκομειακά πλαίσια, η ομάδα ή το άτομο και ο θεραπευτής, ορίζουν συναντήσεις για συγκεκριμένο χρονικό διάστημα και έχουν ένα ορισμένο ή περισσότερα θέματα προς αντιμετώπιση.

Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας

Ο σύμβουλος ψυχικής υγείας, είναι ο επαγγελματίας που παρέχει συμβουλές σε ένα άτομο ή μια ομάδα ώστε να πετύχουν αυτοί, τους στόχους που έχουν θέσει. Ο σύμβουλος, επιλέγει την ειδίκευσή του σε συγκεκριμένες τεχνικές ή τομείς και οφείλει να τηρεί λεπτές ισορροπίες. Οι βασικές αρχές στη Συμβουλευτική και Ψυχοθεραπεία είναι η ακεραιότητα του χαρακτήρα του Συμβούλου Ψυχικής Υγείας, η αμεροληψία του και ο σεβασμός του προς τον συμβουλευόμενο. Ο Σύμβουλος Ψυχικής Υγείας προωθεί την ψυχική υγεία. Οφείλει να διευκολύνει την προσπάθεια του ατόμου σεβόμενος/η τις προσωπικές του αξίες, το δυναμικό του, τις αντοχές του. Πρέπει να αναγνωρίζει τις ικανότητες του να προσδιορίζει τους ατομικούς του στόχους. Επίσης πρέπει να είναι υποστηρικτικός σε δύσκολες εμπειρίες ζωής, βοηθώντας το Συμβουλευόμενο στην προσαρμογή, την αλλαγή και τη λειτουργικότητα.

Ελένη Κότση
Ψυχολόγος – Ψυχοθεραπεύτρια